Baie dinge het my al verras in die politiek. Maar die nuus dat die DA se parlementere leidster Sandra Botha nou die slagspreuk "slaan eerste" as rassisties uitsonder, oortref alles.
Stommiteite soos die DA se jongste veroordeling van die VF Plus se veldtog teen kwotas op Kovsiekoshuise kos partye baie duur. Ek dink die DA gaan die politieke instinkte van sy voormalige leier Tony Leon mis.
Friday, 27 July 2007
Wednesday, 18 July 2007
Absurde denke oor regstelaksie
Ek was gisteraand verstom om oor die nuus te hoor dat Mbeki se "dinkskrum" reken wittes is nou beter daaraan toe danksy regstellende aksie. Volgens die taakgroep is wit mans en vroue die grootste begunstigdes onder regstellende aksie.
Ek dink hierdie een sal ook in die geskiedenis onthou word as een van die absurditeite uit die Mbeki-era. Ander soortgelyke foutballe was Mbeki se standpunte oor Vigs en Zimbabwe.
Die VF Plus en Solidariteit het reeds by verskeie geleenthede kommer uitgespreek oor die betroubaarheid van die syfers soos weerspieël in die verslag van die Gelyke Indiensnemingskommissie - dis nou die verslag wat as basis gebruik word vir die taakgroep se gevolgtrekkings.
Die verslag se vernaamste fokus is die samestelling van die topbestuursvlakke van maatskappye wat in die betrokke jaar gelyke indiensnemingsverslae ingedien het. Dit verteenwoordig nie eers 5% van die totale arbeidsmark nie. Op die laer posvlakke is wit Suid-Afrikaners byna sonder uitsondering onderverteenwoordig.
Dit is juis wit werksoekers op die intreevlakke wat die druk van regstellende aksie die ergste voel. Armoede onder wit Suid-Afrikaners neem ook die vinnigste toe. Volgens sekere berekeninge tel soveel as 400 000 wit gesinne onder die armstes in die land. Afgesien het soveel as 1 miljoen wit Suid-Afrikaners reeds die land verlaat, meestal weens regstellende aksie en misdaad.
Aartsbiskop Desmond Tutu het die naweek tydens ‘n byeenkoms van die Suid-Afrikaanse Raad van Kerke kritiek uitgespreek op die feit dat regstellende aksie mense uit die land uit dryf.
Ek dink hierdie een sal ook in die geskiedenis onthou word as een van die absurditeite uit die Mbeki-era. Ander soortgelyke foutballe was Mbeki se standpunte oor Vigs en Zimbabwe.
Die VF Plus en Solidariteit het reeds by verskeie geleenthede kommer uitgespreek oor die betroubaarheid van die syfers soos weerspieël in die verslag van die Gelyke Indiensnemingskommissie - dis nou die verslag wat as basis gebruik word vir die taakgroep se gevolgtrekkings.
Die verslag se vernaamste fokus is die samestelling van die topbestuursvlakke van maatskappye wat in die betrokke jaar gelyke indiensnemingsverslae ingedien het. Dit verteenwoordig nie eers 5% van die totale arbeidsmark nie. Op die laer posvlakke is wit Suid-Afrikaners byna sonder uitsondering onderverteenwoordig.
Dit is juis wit werksoekers op die intreevlakke wat die druk van regstellende aksie die ergste voel. Armoede onder wit Suid-Afrikaners neem ook die vinnigste toe. Volgens sekere berekeninge tel soveel as 400 000 wit gesinne onder die armstes in die land. Afgesien het soveel as 1 miljoen wit Suid-Afrikaners reeds die land verlaat, meestal weens regstellende aksie en misdaad.
Aartsbiskop Desmond Tutu het die naweek tydens ‘n byeenkoms van die Suid-Afrikaanse Raad van Kerke kritiek uitgespreek op die feit dat regstellende aksie mense uit die land uit dryf.
Sunday, 15 July 2007
So hanteer Ierland plekname
Tydens 'n onlangse besoek aan Ierland was ek verras om te sien hoe die Iere (en nou ook die Skotte en Walliesers) daarin slaag om erkenning aan albei die plekname (in die Iers-Galliese taal, sowel as in Engels) te gee.
Miskien kan Pallo Jordan Ierland besoek en 'n paar lesse kry oor hoe om 'n verdeelde gemeenskap met 'n volwasse hantering van plekname te heel.
Saturday, 14 July 2007
Regstel-aksie is dood, sê Erwin
Berig deur Pieter Malan uit Beeld 12 Julie 2007
Londen. – Mnr. Alec Erwin, minister van openbare ondernemings, sê regstellende aksie in Suid-Afrika is in vele opsigte dood.
Hy het hier gesê dit word in die praktyk nie meer toegepas nie omdat daar so ’n vaardigheidstekort in die land is.
Erwin het gister, tydens ’n vraag-en-antwoordsessie met lede van die Suid-Afrikaanse Besigheidsklub in Londen, die land se regstellende aksie-beleid verdedig en gesê Suid-Afrika sou ’n groter tekort na vaardighede gehad het as dit nie daarvoor was nie. “Die hoeveelheid vaardighede wat Suid-Afrika nodig het, kon onmoontlik deur wit Suid-Afrikaners alleen verskaf word.”
Op ’n vraag hoe belangrik die beleid van regstellende aksie steeds vir die ANC-regering is, het Erwin gesê regstellende aksie is in baie opsigte dood “nie wat ’n beleid betref nie, maar as ’n vereiste” (tydens werksaansoeke). Hy het mediese aanstellings in die Wes-Kaap as ’n voorbeeld genoem en gesê die meeste dokters wat in dié provinsie aangestel word, is wit.
Intussen het dit aan die lig gekom dat mnr. Tony Blair, die voormalige Britse premier, sy ongemaklikheid met die ANC-regering se regstellende aksie program in 1999 aan mnr. Thabo Mbeki oorgedra het toe Mbeki nog adjunkpresident was.
Alastair Campbell, Blair se voormalige woordvoerder en beeldpoetser, skryf in sy dagboek wat hierdie week in Londen gepubliseer is oor ’n private ontmoeting in Januarie 1999 tussen Blair en Mbeki.
Campbell skryf dat Blair daartydens aan Mbeki gesê het dat die ANC regering “te geheg is aan die beleid van regstellende aksie”.
Volgens Campbell wou Blair die versekering van Mbeki hê dat “swart Suid-Afrikaners nie ryk sal word deur wit Suid-Afrikaners arm te maak nie”.
Erwin het gesê Suid-Afrika het gedurende die laaste paar jaar alles in sy vermoë gedoen om veral Suid-Afrikaanse ingenieurs uit die buiteland terug te lok.
“Ons het waarskynlik die meeste van die vaardigheid wat ons kan, teruggebring. Daar mag miskien nog meer daar buite wees, maar ons soek hulle.”
Hy sê nadat redelik baie ingenieurs die afgelope paar jaar teruggekeer het na Suid-Afrika, raak dit nou al hoe moeiliker om mense terug te lok vanweë die reuse-salarisse wat hulle in die buiteland verdien.
Hy sê een van die dinge wat kommer wek is dat net die helfte van ingenieurs wat in Suid-Afrika opgelei word, uiteindelik as ingenieurs werk. Die ander helfte gaan werk in ander industrieë en beroepe en daar is pogings om saam met ingenieursfirmas te werk om seker te maak dat alle ingenieurstudente in dié veld bly werk.
Londen. – Mnr. Alec Erwin, minister van openbare ondernemings, sê regstellende aksie in Suid-Afrika is in vele opsigte dood.
Hy het hier gesê dit word in die praktyk nie meer toegepas nie omdat daar so ’n vaardigheidstekort in die land is.
Erwin het gister, tydens ’n vraag-en-antwoordsessie met lede van die Suid-Afrikaanse Besigheidsklub in Londen, die land se regstellende aksie-beleid verdedig en gesê Suid-Afrika sou ’n groter tekort na vaardighede gehad het as dit nie daarvoor was nie. “Die hoeveelheid vaardighede wat Suid-Afrika nodig het, kon onmoontlik deur wit Suid-Afrikaners alleen verskaf word.”
Op ’n vraag hoe belangrik die beleid van regstellende aksie steeds vir die ANC-regering is, het Erwin gesê regstellende aksie is in baie opsigte dood “nie wat ’n beleid betref nie, maar as ’n vereiste” (tydens werksaansoeke). Hy het mediese aanstellings in die Wes-Kaap as ’n voorbeeld genoem en gesê die meeste dokters wat in dié provinsie aangestel word, is wit.
Intussen het dit aan die lig gekom dat mnr. Tony Blair, die voormalige Britse premier, sy ongemaklikheid met die ANC-regering se regstellende aksie program in 1999 aan mnr. Thabo Mbeki oorgedra het toe Mbeki nog adjunkpresident was.
Alastair Campbell, Blair se voormalige woordvoerder en beeldpoetser, skryf in sy dagboek wat hierdie week in Londen gepubliseer is oor ’n private ontmoeting in Januarie 1999 tussen Blair en Mbeki.
Campbell skryf dat Blair daartydens aan Mbeki gesê het dat die ANC regering “te geheg is aan die beleid van regstellende aksie”.
Volgens Campbell wou Blair die versekering van Mbeki hê dat “swart Suid-Afrikaners nie ryk sal word deur wit Suid-Afrikaners arm te maak nie”.
Erwin het gesê Suid-Afrika het gedurende die laaste paar jaar alles in sy vermoë gedoen om veral Suid-Afrikaanse ingenieurs uit die buiteland terug te lok.
“Ons het waarskynlik die meeste van die vaardigheid wat ons kan, teruggebring. Daar mag miskien nog meer daar buite wees, maar ons soek hulle.”
Hy sê nadat redelik baie ingenieurs die afgelope paar jaar teruggekeer het na Suid-Afrika, raak dit nou al hoe moeiliker om mense terug te lok vanweë die reuse-salarisse wat hulle in die buiteland verdien.
Hy sê een van die dinge wat kommer wek is dat net die helfte van ingenieurs wat in Suid-Afrika opgelei word, uiteindelik as ingenieurs werk. Die ander helfte gaan werk in ander industrieë en beroepe en daar is pogings om saam met ingenieursfirmas te werk om seker te maak dat alle ingenieurstudente in dié veld bly werk.
Friday, 13 July 2007
Regstel-aksie debat ook na Namibie
Dis nie net in Suid-Afrika wat die debat oor regstellende aksie opwarm nie. Mnr Jurie Viljoen van die Monitor Aksie Groep in die Namibiese Nasionale vergadering, het verlede week 'n mosie by die Nasionale Vergadering in Windhoek ingedien om te vra vir die insluiting van alle jongmense wat vanaf Januarie 1990 (die jaar na Namibie se onafhanklikheid) skool toe gegaan het, om voordeel te trek uit regstellende aksie maatreels.
Jurie het in sy motivering vir die mosie onder andere gese hy die mosie is nie maar net nog 'n besprekingspunt nie maar 'n belangrike een omdat die uitslag daarvan ver buite die grense van Namibie van belang is.
Jurie is natuurlik doodreg. Ons hou die afloop van die debat dop en wens hom sterkte toe. Ons saak wen altwee kante toe. As SWAPO instem tot Jurie se voorstelle is dit 'n reuse stap vooruit. As hulle dit afskiet, dan openbaar hulle vir die wereld hulle rassistiese anti-wit agenda.
Enkele uittreksels uit Jurie se toespraak:
"It is now 17 years after the independence of Namibia and the vast majority of the youth, both black and white, knows no other Government except the current ruling one...These learners should not be cut from equal opportunities and rights by Affirmative Action. This is a so-called new generation-born free from and only after an apartheid past".
"My motion is… that this Honorable House considers the expansion of beneficiaries of Affirmative Action to include all Namibians who started their school careers in 1990, irrespective of gender, race or color".
Jurie het in sy motivering vir die mosie onder andere gese hy die mosie is nie maar net nog 'n besprekingspunt nie maar 'n belangrike een omdat die uitslag daarvan ver buite die grense van Namibie van belang is.
Jurie is natuurlik doodreg. Ons hou die afloop van die debat dop en wens hom sterkte toe. Ons saak wen altwee kante toe. As SWAPO instem tot Jurie se voorstelle is dit 'n reuse stap vooruit. As hulle dit afskiet, dan openbaar hulle vir die wereld hulle rassistiese anti-wit agenda.
Enkele uittreksels uit Jurie se toespraak:
"It is now 17 years after the independence of Namibia and the vast majority of the youth, both black and white, knows no other Government except the current ruling one...These learners should not be cut from equal opportunities and rights by Affirmative Action. This is a so-called new generation-born free from and only after an apartheid past".
"My motion is… that this Honorable House considers the expansion of beneficiaries of Affirmative Action to include all Namibians who started their school careers in 1990, irrespective of gender, race or color".
Wednesday, 11 July 2007
Naamsveranderings – waaroor die ophef?
Protes nie oor name alleen nie, maar oor wyse waarop regeer word
Naamsveranderinge is sedert 1994 één saak waaroor lede van die publiek uit die hoofsaaklik wit en Afrikaanssprekende gemeenskap in Suid-Afrika hulle apatie oor politieke sake opsy kon skuif.
Groot straat-optogte het al oor die beoogde verandering van Pretoria en Potchefstroom se name plaasgevind en die saak bly omstrede.
Die gemeenskap van Louis Trichardt het ook onlangs suksesvol Appelhof toe gegaan en dit reggekry om die verandering van hulle dorp se naam na Makhado te laat omkeer.
Enkele maande gelede het die hoofsaaklik Zoeloe-etniese party, die IVP ook die aandag getrek met ‘n reuse protesoptog in Durban waaraan tienduisende mense deelgeneem het. Hier het dit ook gegaan oor beoogde naamsveranderings. In die geval was dit die ANC beheerde Metroraad se planne om die naam van die Mangusuthu Hoofweg – wat na die IVP-leier en voormalige Hoofminister van Kwa-Zulu, Dr Mangusuthu Buthelezi vernoem is, te hernoem na ‘n ANC struggle-held.
Naamsveranderinge is egter niks nuuts nie. Voorbeelde is regdeur die geskiedenis te vind en dateer selfs uit die Bybelse tyd.
Bybelse voorbeelde
God het dikwels die name van mense verander om daardeur ‘n besondere verbintenis te bevestig. Abram het Abraham geword, Sarai het Sara geword, Jakob Israel en in die Nuwe Testament Saulus Paulus, om maar net ‘n paar voorbeelde te noem.
Naamsveranderinge van plekke is ook ‘n verskynsel wat al sedert Bybelse tye te vinde was veral wanneer gedenkwaardige gebeure of wonders plaasvind. Abraham hernoem byvoorbeeld die berg Moria na die Hebreeuse woord wat beteken “die Here sal voorsien” - nadat God uitkoms gee en Isak ‘n offerdood spaar. Uiteraard was die samelewing van die vroeë Bybelse tyd anders as vandag. ‘n Naamsverandering van ‘n plek is nêrens geproklameer of andersins wettig of amptelik gemaak nie. Dit was ‘n samelewing waarin die mondelinge tradisie geleef het. Name is in familie- en stamverband van geslag tot geslag oorgedra daarom was dit sekerlik moontlik dat vir een stam, een naam geld en vir ‘n ander stam weer ‘n ander naam.
Dis waarskynlik die rede waarom die verskynsel van verskillende name vir dieselfde plek volop voorkom. Jerusalem staan byvoorbeeld in Bybelse en na-Bybelse literatuur onder soveel as 70 name bekend. ‘n Paar voorbeelde van hierdie name was Salem (Gen 14:18), Sion (op 154 plekke in die Bybel gebruik, veral in die Psalms), Moria (Gen 22:2), Jebus (Rigters 19:10) en Ariël (Jes 29:1). Uiteraard was daar nie ‘n noodwendige chronologie waarin die name gebruik is nie. Die name is eerder afwisselend van geval tot geval gebruik. Hier was dus nie sprake formele veranderings van name nie maar eerder ‘n afwisselende gebruik van verskillende name vir dieselfde plek.
Dan het Jerusalem ook nog verskillende name gekry by elke bewindhebber wat die stad deur die geskiedenis beheer het. Die Romeine het die stad Aelia Capitolina genoem en die Moslem bewindhebbers van die Middeleeue en daarná: Al-Quds en Bayt al-Muqaddas. Bewindhebbers het natuurlik anders as meeste gewone mense geskrewe rekords gehou. Stede en streke moes immers geadministreer word en die name wat in die amptelike rekords sou voorkom dit sou natuurlik afhang van wie die bewindhebber op die bepaalde tydstip was.
Algemene geskiedenis voorbeelde
Namate modernisering in die wêreldgeskiedenis plaasgevind het, het die verskynsel van formele en amptelike name vir plekke begin posvat. Die neiging tot standaardisasie van elke aspek van die samelewing het ook begin deurgesyfer. Standaardisasie laat natuurlik nie werklik ruimte vir verskillende name vir dieselfde plek nie. Toenemend het die name wat ‘n bewindhebber aan plekke gee, dus die amptelike name van daardie plekke geword.
Die wêreldstad New York het aanvanklik na sy stigting deur Hollandse owerhede in 1624 as Nieu Amsterdam bekend gestaan. Na die Engelse besetting word die stad herdoop na New York. Daarna is die stad se naam weer na Nieu Oranje verander tydens ‘n kortstondige Nederlandse besetting vanaf Augustus 1673 maar na die finale oordrag van die Nederlandse gebiede in Noord Amerika na Engeland in November 1674 het die stad se naam finaal na New York terug verander.
Ook die voormalige Russiese hoofstad, St Petersburg (vernoem na die Apostel Petrus) het sedert sy stigting in 1703 verskeie naamsveranderings ondergaan. Vanaf 1914 tot 1924 staan die stad bekend as Petrograd en vanaf 1924 tot 1991 as Leningrad en sedertdien weer as St Petersburg. Weereens het die naamsveranderings verband gehou met politieke veranderinge en verskuiwings van die magsbalans in die land.
Sedert die 1950’s, het die verandering van plekname en afbreek van koloniale simbole in Afrika na dekolonisasie algemeen voorgekom. Die Goudkus het Ghana geword, Noord-Rhodesië het Zambië geword, Suidwes Afrika het Namibië geword, Kongo het Zaïre geword – net om ‘n paar jaar gelede weer tot die Demokratiese Republiek van Kongo herdoop te word. Die verband tussen die verandering in bewind en die verandering van name in die geval was dus voor-die-hand liggend.
Standaardisasie van plekname
Te midde van die proses van internasionalisering en globalisering, word die standaardisasie van plekname nog internasionaal gesien as ‘n noodsaaklike voorvereiste vir ontwikkeling groei en kommunikasie. Die Verenigde Nasies het selfs vir die doel ‘n spesiale werkgroep, bekend as die United Nations Group of Experts on Geographical Names (UNGEGN) op die been gebring. Die werkgroep bestempel dit byvoorbeeld in sy reklamemateriaal as ‘n ernstige potensiële probleem indien daar duplikasie van name in ramp geteisterde gebiede bestaan omdat dit verwarring kan skep omtrent lokaliteite war hulp verleen moet word. Die vraag is natuurlik of hierdie potensiële probleem vandag nog bestaan gegewe die gevorderde inligtings en GPS tegnologie wat vandag net so beskikbaar en toeganklik as ‘n konvensionele gedrukte atlas geword het, maar dit is ‘n aparte debat.
Die feit is dat Suid-Afrika hom daartoe verbind het om die proses van standaardisasie ook plaaslik in te faseer, is van meer belang wanneer die naamdebat in oënskou geneem word. Dit beteken dat die Suid Afrikaanse regering hom daartoe verbind het om ‘n proses aan die gang te sit om uiteindelik vir elke dorp of stad, slegs één amptelike naam te hê. In praktyk beteken dit dat daar nie ruimte gaan wees vir die amptelike gebruik van Tshwane of Pretoria of dan iPitoli (die Zoeloenaam vir Pretoria) wanneer van die hoofstad gepraat word nie, maar dat net een van die name uiteindelik amptelike status sal geniet. Dit is dan ook in hierdie proses van keuse-uitoefening waarbinne geweldige emosies opgewek word en waaroor in die artikel vêrder besin word.
Waarom die emosie?
Indien daar dan aanvaar moet word dat die proses van standaardisasie moet plaasvind (wat natuurlik debatteerbaar is) is die vraag waarom minderheidsgemeenskappe so emosioneel raak oor die ontwikkelinge en of dit werklik geregverdig is. Christene mag dalk vra of ‘n stryd oor die behoud van name (wat meestal mense vernoem) werklik onder Christene tuishoort. Is dit nie maar ‘n vorm van mense-verering nie?
Wanneer die vraag in isolasie beskou word sal die antwoord waarskynlik “ja” wees. Die stryd om behoud van name kan nooit deur Christene gevoer word asof die naam alles is en ten alle koste eerbiedig of beskerm moet word nie. Wat egter veel belangriker is, is die konteks waarbinne naamsveranderinge plaasvind en of dit spreek van regering in belang van al die regering se onderdane.
Hierbo is uitgewys hoe naamsveranderings van plekke gewoonlik gepaard gegaan het met politieke magsverskuiwings. Naamsveranderinge is in baie gevalle byna ‘n noodwendige gevolg van groot politieke omwentelinge.
Suid-Afrika was egter anders – so het baie geglo. Die politieke skikking van 1994 was algemeen aanvaar om nie ‘n skikking van wenners en verloorders, van veroweraars en verowerdes te wees nie. In die opsig verskil Suid-Afrika dus van al Afrika se voormalige kolonies. Daar het koloniale besetters die besetting beëindig en voormalige administrateurs en goewerneurs het hulle weer in hulle moederlande gaan vestig. In Suid-Afrika het die groot meerderheid van die wit minderheid gebly. Hulle het gebly met die hoop om steeds in die land aanvaar te word en steeds ‘n rol as Suid-Afrikaners te speel.
Hierdie denkbeeld, wat waarskynlik by meeste wit Suid-Afrikaners en minderhede geleef het is egter tot in sy fondamente geskud met die publikasie van ‘n onderhoud met die Minister van Kuns en Kultuur, Dr Pallo Jordan vroeër vanjaar in die Sondagblad Rapport. In antwoord op ‘n vraag wat hy maak met die regte van mense wat graag die name van plekke soos Pretoria en Potchefstroom behoue wil laat bly, het hy soos volg gereageer: “hoekom, reken Pretorius se afstammelinge dat húl regte nou saak maak? …Met perde en wapens en waens kon Pretorius en die Voortrekkers teenstanders vermoor, hul beeste vat, van hul kinders bediendes maak, en sê: ek gaan die plek verander na my beeld. Dáárdie mense se regte het nie vir Pretorius saak gemaak nie.” Hierdie woorde van die minister het by mense die realiteit laat deurdring dat die politieke prosesse wat aan die gang gesit is nie ‘n proses van regering, regstelling en standardisering is nie maar van wraak en vergelding.
Die reaksie teen die beoogde naamsveranderings is dus veel eerder ‘n reaksie teen die marginalisering, misdaad en nuwe ongelykhede wat eie aan Suid-Afrika geword het, as ‘n stryd om die verering van mense of die behoud van ‘n naam.
Naamsveranderinge is sedert 1994 één saak waaroor lede van die publiek uit die hoofsaaklik wit en Afrikaanssprekende gemeenskap in Suid-Afrika hulle apatie oor politieke sake opsy kon skuif.
Groot straat-optogte het al oor die beoogde verandering van Pretoria en Potchefstroom se name plaasgevind en die saak bly omstrede.
Die gemeenskap van Louis Trichardt het ook onlangs suksesvol Appelhof toe gegaan en dit reggekry om die verandering van hulle dorp se naam na Makhado te laat omkeer.
Enkele maande gelede het die hoofsaaklik Zoeloe-etniese party, die IVP ook die aandag getrek met ‘n reuse protesoptog in Durban waaraan tienduisende mense deelgeneem het. Hier het dit ook gegaan oor beoogde naamsveranderings. In die geval was dit die ANC beheerde Metroraad se planne om die naam van die Mangusuthu Hoofweg – wat na die IVP-leier en voormalige Hoofminister van Kwa-Zulu, Dr Mangusuthu Buthelezi vernoem is, te hernoem na ‘n ANC struggle-held.
Naamsveranderinge is egter niks nuuts nie. Voorbeelde is regdeur die geskiedenis te vind en dateer selfs uit die Bybelse tyd.
Bybelse voorbeelde
God het dikwels die name van mense verander om daardeur ‘n besondere verbintenis te bevestig. Abram het Abraham geword, Sarai het Sara geword, Jakob Israel en in die Nuwe Testament Saulus Paulus, om maar net ‘n paar voorbeelde te noem.
Naamsveranderinge van plekke is ook ‘n verskynsel wat al sedert Bybelse tye te vinde was veral wanneer gedenkwaardige gebeure of wonders plaasvind. Abraham hernoem byvoorbeeld die berg Moria na die Hebreeuse woord wat beteken “die Here sal voorsien” - nadat God uitkoms gee en Isak ‘n offerdood spaar. Uiteraard was die samelewing van die vroeë Bybelse tyd anders as vandag. ‘n Naamsverandering van ‘n plek is nêrens geproklameer of andersins wettig of amptelik gemaak nie. Dit was ‘n samelewing waarin die mondelinge tradisie geleef het. Name is in familie- en stamverband van geslag tot geslag oorgedra daarom was dit sekerlik moontlik dat vir een stam, een naam geld en vir ‘n ander stam weer ‘n ander naam.
Dis waarskynlik die rede waarom die verskynsel van verskillende name vir dieselfde plek volop voorkom. Jerusalem staan byvoorbeeld in Bybelse en na-Bybelse literatuur onder soveel as 70 name bekend. ‘n Paar voorbeelde van hierdie name was Salem (Gen 14:18), Sion (op 154 plekke in die Bybel gebruik, veral in die Psalms), Moria (Gen 22:2), Jebus (Rigters 19:10) en Ariël (Jes 29:1). Uiteraard was daar nie ‘n noodwendige chronologie waarin die name gebruik is nie. Die name is eerder afwisselend van geval tot geval gebruik. Hier was dus nie sprake formele veranderings van name nie maar eerder ‘n afwisselende gebruik van verskillende name vir dieselfde plek.
Dan het Jerusalem ook nog verskillende name gekry by elke bewindhebber wat die stad deur die geskiedenis beheer het. Die Romeine het die stad Aelia Capitolina genoem en die Moslem bewindhebbers van die Middeleeue en daarná: Al-Quds en Bayt al-Muqaddas. Bewindhebbers het natuurlik anders as meeste gewone mense geskrewe rekords gehou. Stede en streke moes immers geadministreer word en die name wat in die amptelike rekords sou voorkom dit sou natuurlik afhang van wie die bewindhebber op die bepaalde tydstip was.
Algemene geskiedenis voorbeelde
Namate modernisering in die wêreldgeskiedenis plaasgevind het, het die verskynsel van formele en amptelike name vir plekke begin posvat. Die neiging tot standaardisasie van elke aspek van die samelewing het ook begin deurgesyfer. Standaardisasie laat natuurlik nie werklik ruimte vir verskillende name vir dieselfde plek nie. Toenemend het die name wat ‘n bewindhebber aan plekke gee, dus die amptelike name van daardie plekke geword.
Die wêreldstad New York het aanvanklik na sy stigting deur Hollandse owerhede in 1624 as Nieu Amsterdam bekend gestaan. Na die Engelse besetting word die stad herdoop na New York. Daarna is die stad se naam weer na Nieu Oranje verander tydens ‘n kortstondige Nederlandse besetting vanaf Augustus 1673 maar na die finale oordrag van die Nederlandse gebiede in Noord Amerika na Engeland in November 1674 het die stad se naam finaal na New York terug verander.
Ook die voormalige Russiese hoofstad, St Petersburg (vernoem na die Apostel Petrus) het sedert sy stigting in 1703 verskeie naamsveranderings ondergaan. Vanaf 1914 tot 1924 staan die stad bekend as Petrograd en vanaf 1924 tot 1991 as Leningrad en sedertdien weer as St Petersburg. Weereens het die naamsveranderings verband gehou met politieke veranderinge en verskuiwings van die magsbalans in die land.
Sedert die 1950’s, het die verandering van plekname en afbreek van koloniale simbole in Afrika na dekolonisasie algemeen voorgekom. Die Goudkus het Ghana geword, Noord-Rhodesië het Zambië geword, Suidwes Afrika het Namibië geword, Kongo het Zaïre geword – net om ‘n paar jaar gelede weer tot die Demokratiese Republiek van Kongo herdoop te word. Die verband tussen die verandering in bewind en die verandering van name in die geval was dus voor-die-hand liggend.
Standaardisasie van plekname
Te midde van die proses van internasionalisering en globalisering, word die standaardisasie van plekname nog internasionaal gesien as ‘n noodsaaklike voorvereiste vir ontwikkeling groei en kommunikasie. Die Verenigde Nasies het selfs vir die doel ‘n spesiale werkgroep, bekend as die United Nations Group of Experts on Geographical Names (UNGEGN) op die been gebring. Die werkgroep bestempel dit byvoorbeeld in sy reklamemateriaal as ‘n ernstige potensiële probleem indien daar duplikasie van name in ramp geteisterde gebiede bestaan omdat dit verwarring kan skep omtrent lokaliteite war hulp verleen moet word. Die vraag is natuurlik of hierdie potensiële probleem vandag nog bestaan gegewe die gevorderde inligtings en GPS tegnologie wat vandag net so beskikbaar en toeganklik as ‘n konvensionele gedrukte atlas geword het, maar dit is ‘n aparte debat.
Die feit is dat Suid-Afrika hom daartoe verbind het om die proses van standaardisasie ook plaaslik in te faseer, is van meer belang wanneer die naamdebat in oënskou geneem word. Dit beteken dat die Suid Afrikaanse regering hom daartoe verbind het om ‘n proses aan die gang te sit om uiteindelik vir elke dorp of stad, slegs één amptelike naam te hê. In praktyk beteken dit dat daar nie ruimte gaan wees vir die amptelike gebruik van Tshwane of Pretoria of dan iPitoli (die Zoeloenaam vir Pretoria) wanneer van die hoofstad gepraat word nie, maar dat net een van die name uiteindelik amptelike status sal geniet. Dit is dan ook in hierdie proses van keuse-uitoefening waarbinne geweldige emosies opgewek word en waaroor in die artikel vêrder besin word.
Waarom die emosie?
Indien daar dan aanvaar moet word dat die proses van standaardisasie moet plaasvind (wat natuurlik debatteerbaar is) is die vraag waarom minderheidsgemeenskappe so emosioneel raak oor die ontwikkelinge en of dit werklik geregverdig is. Christene mag dalk vra of ‘n stryd oor die behoud van name (wat meestal mense vernoem) werklik onder Christene tuishoort. Is dit nie maar ‘n vorm van mense-verering nie?
Wanneer die vraag in isolasie beskou word sal die antwoord waarskynlik “ja” wees. Die stryd om behoud van name kan nooit deur Christene gevoer word asof die naam alles is en ten alle koste eerbiedig of beskerm moet word nie. Wat egter veel belangriker is, is die konteks waarbinne naamsveranderinge plaasvind en of dit spreek van regering in belang van al die regering se onderdane.
Hierbo is uitgewys hoe naamsveranderings van plekke gewoonlik gepaard gegaan het met politieke magsverskuiwings. Naamsveranderinge is in baie gevalle byna ‘n noodwendige gevolg van groot politieke omwentelinge.
Suid-Afrika was egter anders – so het baie geglo. Die politieke skikking van 1994 was algemeen aanvaar om nie ‘n skikking van wenners en verloorders, van veroweraars en verowerdes te wees nie. In die opsig verskil Suid-Afrika dus van al Afrika se voormalige kolonies. Daar het koloniale besetters die besetting beëindig en voormalige administrateurs en goewerneurs het hulle weer in hulle moederlande gaan vestig. In Suid-Afrika het die groot meerderheid van die wit minderheid gebly. Hulle het gebly met die hoop om steeds in die land aanvaar te word en steeds ‘n rol as Suid-Afrikaners te speel.
Hierdie denkbeeld, wat waarskynlik by meeste wit Suid-Afrikaners en minderhede geleef het is egter tot in sy fondamente geskud met die publikasie van ‘n onderhoud met die Minister van Kuns en Kultuur, Dr Pallo Jordan vroeër vanjaar in die Sondagblad Rapport. In antwoord op ‘n vraag wat hy maak met die regte van mense wat graag die name van plekke soos Pretoria en Potchefstroom behoue wil laat bly, het hy soos volg gereageer: “hoekom, reken Pretorius se afstammelinge dat húl regte nou saak maak? …Met perde en wapens en waens kon Pretorius en die Voortrekkers teenstanders vermoor, hul beeste vat, van hul kinders bediendes maak, en sê: ek gaan die plek verander na my beeld. Dáárdie mense se regte het nie vir Pretorius saak gemaak nie.” Hierdie woorde van die minister het by mense die realiteit laat deurdring dat die politieke prosesse wat aan die gang gesit is nie ‘n proses van regering, regstelling en standardisering is nie maar van wraak en vergelding.
Die reaksie teen die beoogde naamsveranderings is dus veel eerder ‘n reaksie teen die marginalisering, misdaad en nuwe ongelykhede wat eie aan Suid-Afrika geword het, as ‘n stryd om die verering van mense of die behoud van ‘n naam.
Monday, 09 July 2007
Tannie Anna Boshoff
Mev. Anna Boshoff,(neè Verwoerd) van Orania is vanoggend om 4.30 vm. op 75-jarige ouderdom oorlede na 'n onlangse beroerte-aanval. Sy was die tweede oudste kind van dr. Hendrik en mev. Betsie Verwoerd en die eggenote van prof. Carel Boshoff. Sy word oorleef deur man, ses kinders en 20 kleinkinders. Tannie Anna (soos sy bekend gestaan het) was by uitstek 'n gemeenskapsmens en sal onthou word vir die tallose inisiatiewe wat afgestem was op die behoud en herwinningvan die Afrikaner se vryheid.
Die begrafnis is Saterdag 21 Julie in Orania.
Ek sal Tannie Anna onthou as een van die mees formidabele vroue wat ek ooit geken het. Sy sal deur almal gemis word. Ons simpatie gaan met die hele Boshoff-gesin.
Sy het die goeie stryd gestry... die wedloop voleindig ... die geloof behou (11 Tim. 4:7).
Die begrafnis is Saterdag 21 Julie in Orania.
Ek sal Tannie Anna onthou as een van die mees formidabele vroue wat ek ooit geken het. Sy sal deur almal gemis word. Ons simpatie gaan met die hele Boshoff-gesin.
Sy het die goeie stryd gestry... die wedloop voleindig ... die geloof behou (11 Tim. 4:7).
Tans in Engeland met vakansie. Gister Shakespeare se geboortedorp Stratford-upon-Avon besoek. Dit was die eerste sonskyndag in drie weke.
Die Engelse is vreemd. As die son skyn is almal skielik uitgelate. Kinders klim sommer pens en pootjies in die waterstroompies en almal ry onverskilliger op die paaie. Ons was twee keer amper in 'n ongeluk. Net mooi omgekeerd van Suid-Afrika. Daar foeter die reen weer alles om.
Die Engelse is vreemd. As die son skyn is almal skielik uitgelate. Kinders klim sommer pens en pootjies in die waterstroompies en almal ry onverskilliger op die paaie. Ons was twee keer amper in 'n ongeluk. Net mooi omgekeerd van Suid-Afrika. Daar foeter die reen weer alles om.
Sunday, 08 July 2007
Debating Government and Opposition in South Africa
An American presidential candidate of one of the smaller US parties once said that the only difference between a one-party state and two-party state is one political party. In his view this is by far not enough of a safeguard.I tend to agree with this view. The concept of a so-called two-party system, which used to be common to most Westminster-type democracies for decades, seems to be on the decline. Even in the UK, growing support for the Liberal Democrats and to a lesser extent niche parties such as the Scottish National Party in all likelihood brought an end to the concept of a two-party system.
If this is happening in the cradle of Westminster-politics, why should South Africa then cling to the outdated idea of a two-party democracy?
1. The electoral system
The concept of multi-party democracy, as opposed to two-party democracy, is an inherent characteristic of the electoral system of proportional representation. The fact that our constitution entrenches proportional representation is another factor that distinguishes South Africa from a country like Zimbabwe, where the constituency system has prevailed since independence in 1980. The dilemma of parliamentary opposition in Zimbabwe was not per se a fragmented opposition but the fact that the constituency-based electoral system made it virtually impossible for the huge variety of opposition parties to gain any parliamentary representation for most of the first two decades of Zimbabwe’s independence. This resulted in Zanu-PF virtually gaining as many as 90% of the seats in the Zimbabwean parliament during its first four elections. No wonder that Mr. Mugabe lost his mind when he was all of a sudden faced with an opposition, appearing from nowhere that was able to gain more votes than Zanu-PF in 2000.
Unfortunately, there seems to be a misconception amongst South African opposition voters about the benefits of a system of proportional representation. These misconceptions were entrenched in 1994 by deliberate propaganda by the National Party urging voters to vote for the NP as the major opposition party to and “unite against the ANC”. This propaganda was used very efficiently by the National Party to frustrate the smaller opposition parties at the time such as the Freedom Front and the Democratic Party. The tables were however turned in 1999 when the Democratic Party succeeded in replacing the NP as second largest party, after an election where the Democratic Party actually managed to become the official opposition by cannibalizing parties contesting for the so-called white vote. Given this piece of history, it is somewhat ironic when Tony Leon recently accused the Freedom Front and the Independent Democrats of cannibalizing the opposition, after his party surprisingly lost a by-election in Vanderbijlpark against the Freedom Front.
2. Trends in party support
Ever since the DA (then DP) became the so-called official opposition in 1999, the party did not hesitate to follow exactly the same strategy through which the NP had previously frustrated smaller parties and placed opposition-voters on a hunger-diet. The controversial comparative marketing, with which the DA in its’ 2004 election campaign attacked the Freedom Front and the Independent Democrats, has brought opposition politics to its lowest level yet. Interestingly enough, the result of a very expensive and extremely aggressive DA-election campaign was that the party did not make a dent in the support for the ANC and the opposition in totality was worse off after the 2004 election than it had been five years previously. The role of the IFP as opposition party the past 10 years is also interesting. The IFP has, for the largest part of the past 10 years, succeeded in a unique way to play a part in both government and opposition.
After the election of 1999 the IFP had 34 parliamentary seats in contrast to the 38 of the DP. The IFP was after the 1999 elections still a power to be reckoned with in the opposition politics. Since the contentious floor crossing legislation were passed with the support of the ANC, DA and NNP in 2002, an apparent breach in trust has developed between the ANC and the IFP. Dr. Buthulezi, as Minister, was increasingly marginalized and the way, especially, in which the ANC frustrated the passing of Buthelezi’s immigration legislation, raised eye-brows. The IFP’s strategic change in direction towards playing a stronger opposition role in 2002 appeared on the surface to be the most logical option for the IFP.The so-called “Coalition for Change” between the DA and the IFP was announced with big fanfare in 2003. Coalition-forming in a multi-party system is a normal occurrence. The forming of a coalition before an election is however unusual and has little value other than for marketing purposes.The question remains why the DA put such an effort in forming the “Coalition for Change” with the IFP. Only two years before in 2000, the DA published a document with the title “Local Government Elections – Candidate training Manual”. In a sub-section of the manual dealing with other political parties, the DA states:Voters do not have time for long-winded answers. A useful campaign adage worth remembering is “if you’re explaining, you’re losing”. (So much for a culture of democratic debate.)
They then deal with a variety of quick retorts with which voters can be put off other political parties. Of the IFP the DA says:“They have proved to be the most useless of all provincial governments. They want to go back hundreds of years by giving much more power to the King and tribal chiefs in the “kingdom” of KZN – They also want to spend billions of rand on taxpayers’ money on building a capital in the bush at Ulundi.”Observers agreed after the election, that two parties in particular gained from the so-called “Coalition for Change” – the DA and the ANC. The DA – because it helped the party convince white voters especially to believe that a political alternative to the ANC (with substatial black support) eventually existed; and The ANC – because it was unthinkable for thousands of IFP supporters to vote for a coalition with a so-called white elite.The big looser unfortunately was the IFP. The party fell back to become the second largest in KwaZulu-Natal and the support of its “coalition partner” was insufficient to enable the IFP to maintain its control of KZN. For the IFP the coalition with the DA was in all likelihood the proverbial “kiss of death”.
On 14 August 2004 the KZN-congress of the DA accepted a motion that an appeal be made to the DA federal council and federal congress to re-consider the “Coalition for Change” and to take note of the opposition of the KZN congress to the agreement with the IFP.
It therefore appears as if the marriage of convenience with the IFP in 2002 had been – just like the marriage of convenience with the NNP in 2000 – a striking example of a “give-and-take” relationship: the partner gave and the DA took. In the process the DA walked away every time stronger and the opposition in its entirety, weaker. It is of course correct that the aim of any political party is to obtain votes. But when a party, in its efforts to obtain votes, has to arbitrarily conclude agreements just to terminate them again, it points to a lack of good faith that not only disappoints voters but is extremely harmful to opposition politics in South Africa.
3. The ANC’s centralizing of power
With the election in 1994 the ANC did not obtain a two-third majority and the support of more than one party was needed to finalize the Constitution in 1996. With the election of 1999 the ANC ended very close to a two-thirds majority and thanks to the Minority Front initially and the floor-crossing legislation later the ANC did indeed obtain a two-thirds majority. This year the ANC obtained 70% of the votes.The centralizing of all political power reflects however not only in the representation of parties in the parliament but also in the relationship in which the different spheres of government – national, provincial and municipal – act toward each other. Whilst provincial borders are entrenched in the Constitution, municipal borders are freely changeable to the judgment of the Municipal Demarcation Board. The Demarcation Board is criticized often that it manipulates the demarcation of municipal borders to the advantage of the ANC, without taking into consideration the community demography. As an example, during the previous round of demarcations, Hammanskraal and Ga-Rankuwa from the Northwest Province were added to Pretoria and Centurion from the Gauteng province to form the Tshwane Metro-Council. So too, a ward demarcation of the Tembalihle-municipality in the Northern Cape, was dealt with in such a manner that the self-sufficient town of Orania was incorporated, as an insignificant voting district, into a ward with an informal settlement next to Hopetown, 40 km further away.
In this increasing centralization of government structures, the government is increasingly becoming estranged from communities that should be served and it augurs ill for local communities in South Africa.The dilemma of the South African democracy is not the existence of a variety of opposition parties – but rather the fact that the ANC is becoming too powerful and the principles of federalism are not adhered to sufficiently.
4. The role of the Freedom Front Plus
The Freedom Front Plus wants to distinguish itself, as a niche party, that focuses on the special interests of the Afrikaans community in particular: a Christian value system and the establishment of a culture of minority- and community rights in politics. These interests become increasingly relevant while Afrikaners are marginalized as the policies of the government such as affirmative action, black economic empowerment, centralizing of decision making powers and a rather unconvincing commitment to the constitutional principal of multi-lingualism, take effect.
The question however is how these interests can be served if a party receives less than 2% of national support and by definition is limited to a ceiling of 6% - that being Afrikaner voters. The answer to this is found, especially, in the nature of proportional multi-party democracy. In most democracies with similar systems, the dominant party seldom has more than 40% of the support. That makes the forming of coalitions after elections an integral part of the political process and also increases the importance of smaller niche-parties. We foresee that this should become a likely scenario at national level within the next decade.
Furthermore, this scenario technically already exists in two provinces and a number of municipalities all over the country.
In as far as the South African democracy does not yet conform to the these characteristics at national and provincial level, the Freedom Front Plus makes use of alternative opposition instruments that include lobbying, litigation, negotiation and making use of the State Institutions Supporting Constitutional Democracy.
The Freedom Front Plus has for instance already successfully approached the Human Rights Commission to have the slogan “Kill the Boer – kill the farmer” declared as hate speech and therefore prohibited. The party furthermore succeeded to convince the ANC to make concessions that made it possible for certain South Africans in foreign countries to vote in general elections.
Due to complaints lodged by the Freedom Front Plus, parliament and certain municipalities have been forced to honour the principle of multi-lingualism. Other organs of a democracy such as the Auditor-General and the Pan South African Language Board have already proven themselves in certain cases to be worthy guardians of democracy and diversity.
5. The Future
Whilst the Freedom Front Plus is committed to multi-party democracy, national reconciliation and peaceful co-existence, we can not keep us blind to the shortcomings that exist in our constitutional system. Even though the constitution is one of the most progressive and liberal constitutions in the world, the open-ended restrictions placed, in the name of affirmative action, upon the right to equality and the property-right clause, is a source of concern for the future. The diminishing federal principles (largely due to the current dominant position of the ANC) and the defective protection of acknowledged minority rights such as mother-tongue education, as far as we are concerned, are in-completed issues that once again should be placed on the national agenda.The Freedom Front Plus will keep these issues on the agenda, until South Africa truly offers a home to all its’ communities.
Subscribe to:
Posts (Atom)
